Zaznacz stronę

Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Dlaczego Port Czystej Energii powstaje w tej formule współpracy

Partnerstwo Publiczno-Prywatne (PPP) to współpraca między podmiotem publicznym a partnerem prywatnym, która pozwala w najlepszy sposób wykorzystać doświadczenie i możliwości obu stron przy realizacji zadań publicznych. Port Czystej Energii w Gdańsku jest pod względem wartości projektu największą inwestycją na Pomorzu i jedną z trzech największych inwestycji w Polsce realizowanych w tej formule.

W oparciu o wieloletnią umowę partnerzy dzielą się zadaniami i ryzykami, korzystając wzajemnie ze swych mocnych stron, co usprawnia pracę i przebieg inwestycji. W modelu PPP chodzi najczęściej o wykorzystanie biznesowego know-how partnera prywatnego oraz sprawczości administracyjnej, organizacyjnej i finansowej partnera publicznego. Dzięki temu uzyskujemy możliwość optymalizacji wydatkowania środków finansowych. W wielu przypadkach jest to wręcz jedyny sposób na zrealizowanie inwestycji publicznej.

Dlaczego Port Czystej Energii realizowany jest w formule PPP

Formuła PPP znakomicie sprawdza się w przypadku wdrażania skomplikowanych i długofalowych projektów, których realizacja i późniejsze zarządzanie-eksploatacja wymaga współpracy z doświadczonymi partnerami biznesowymi. Zazwyczaj partner prywatny to też dostawca technologii, mający – tak jak w naszym przypadku – wieloletnie doświadczenie w budowie i eksploatacji tego typu instalacji w Europie. Dzięki temu inwestorzy publiczni mają dostęp do eksperckiej wiedzy partnerów prywatnych i najnowocześniejszych technologii. To zaś gwarantuje sprawny i szybki przebieg realizacji oraz niezakłócone funkcjonowanie instalacji. Zmniejsza także ryzyka – zarówno realizacyjne, jak i eksploatacyjne.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe uwarunkowania, Miasto Gdańsk zdecydowało się na Partnerstwo Publiczno-Prywatne jako optymalną, także finansowo, formułę do zrealizowania budowy Portu Czystej Energii. Zamówienie publiczne polegające na zaprojektowaniu, budowie i eksploatacji zostało udzielone na mocy Ustawy o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym. Wykonawcę wyłoniono w trybie dialogu konkurencyjnego, w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych. Umowa została podpisana 7 maja 2018 r.

Kim są partnerzy

Partner publiczny to spółka komunalna Miasta Gdańska – Port Czystej Energii Sp. z o.o., który jest inwestorem i właścicielem instalacji.

 

Partnerem prywatnym jest włosko-francuskie konsorcjum trzech firm: Webuild – lider konsorcjum, Termomeccanica Ecologia – dostawca technologii, natomiast TIRU Paprec Energies będzie przez 25 lat operatorem instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych, czyli gdańskiej elektrociepłowni.

Wybrane firmy to doświadczeni eksperci branżowi. Webuild prowadzi na całym świecie projekty o charakterze energetyczno-środowiskowym w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. W Polsce spółka zrealizowała już podobne inwestycje w Rzeszowie i Bydgoszczy. Termomeccanica Ecologia jest doświadczoną firmą w branży instalacji produkcji energii z odpadów. Włoski koncern realizuje obecnie budowy czterech zakładów w sektorze odzysku energii z odpadów we Włoszech, Portugalii i w Polsce. W przeszłości dostarczał technologię do instalacji w Szczecinie, Rzeszowie i Bydgoszczy.

Podział zadań między partnerami

Ustalono, że w ramach współpracy w formule PPP partner publiczny – dzięki lepszemu i tańszemu dostępowi do źródeł finansowania – zapewni środki niezbędne do realizacji inwestycji. Zagwarantuje również ciągły strumień odpadów w ramach porozumień horyzontalnych podpisanych z trzema Instalacjami Komunalnymi obsługującymi blisko 40 pomorskich gmin, w tym Gdańsk. Natomiast partner prywatny zaprojektuje i wybuduje instalację, dostarczy najnowocześniejsze technologie, a także będzie jej operatorem przez 25 lat.

Zgodnie z podpisaną umową strona publiczna pozyskała odpowiednie środki na realizację inwestycji. Port Czystej Energii, dzięki uzyskanemu finansowaniu (zwrotne – pożyczka z NFOŚiGW oraz kredyt w PKO BP, bezzwrotne – dotacja UE) zapewni wynagrodzenie wykonawcy – operatorowi instalacji, pozostając jej właścicielem. Na etapie eksploatacji strona publiczna zobowiązana jest dostarczać w całym okresie użytkowania instalacji strumień odpadów o określonych parametrach, w ilości 160 000 ton/rok. W tym celu Port Czystej Energii podpisał umowy z trzema instalacjami komunalnymi: Zakładem Utylizacyjnym w Gdańsku, Zakładem Utylizacji Odpadów Stałych w Tczewie oraz Zakładem Utylizacji Odpadów w Gilwie Małej. Po stronie Portu Czystej Energii będzie też zagospodarowanie żużla powstającego podczas termicznego przekształcania odpadów. Ważnym zobowiązaniem podmiotu publicznego jest przyjęcie na siebie ryzyk związanych z ewentualnymi zmianami prawa. Spółka Port Czystej Energii zadba też o to, by cały proces budowy i funkcjonowania instalacji przebiegał zgodnie z założeniami umowy PPP.

Z kolei partner prywatny przyjął ryzyko zaprojektowania i wybudowania zakładu oraz odpowiedzialność za jego eksploatację przez kolejne 25 lat. W tym czasie odpowiedzialny jest również za ewentualne remonty i modernizacje, by zakład mógł w całym okresie eksploatacji prawidłowo funkcjonować. Zobowiązał się również zachować zdolność do pracy w wymiarze 7800 godzin na rok. Wyprodukowana w instalacji energia elektryczna trafi do krajowej sieci energetycznej, zaś ciepło  ̶  do miejskiej sieci ciepłowniczej. Strona prywatna musi utrzymać zakładane umową PPP parametry produkcji, a partner publiczny zajmie się sprzedażą, z której zyski pomniejszą koszty zagospodarowania odpadów komunalnych w instalacji. Strona prywatna zapewni transport odpadów z instalacji komunalnych do Portu Czystej Energii oraz zagospodaruje pyły i popioły z oczyszczania spalin.

Tak więc obie strony PPP podzieliły między siebie zobowiązania i ryzyka związane z inwestycją w sposób gwarantujący sprawną realizację, przebiegającą zgodnie z podpisaną umową.

Korzyści dla miasta i mieszkańców

Do najważniejszych korzyści, jakie z Partnerstwa Publiczno-Prywatnego wynikają dla Miasta Gdańska, należy zaliczyć przede wszystkim lepszy dostęp sektora publicznego do innowacyjnych rozwiązań. Instalacją będzie zarządzał doświadczony partner prywatny, co gwarantuje optymalną eksploatację. W ten sposób Port Czystej Energii uzyska większą efektywność operacyjną, a miasto – wyższą efektywność w zarządzaniu środkami publicznymi.

Dzięki zastosowaniu formuły PPP Gdańsk otrzyma jedną z najnowocześniejszych środowiskowo elektrociepłowni na odpady w Europie. Port Czystej Energii, spalając odpady komunalne nienadające się do recyklingu, dostarczy energię cieplną i elektryczną dla mieszkańców miasta. Sprawne i korzystne dla środowiska funkcjonowanie podobnych obiektów na całym świecie pokazuje, że formuła PPP świetnie sprawdza się przy tego typu inwestycjach.

Zapraszamy do obejrzenia filmu z budowy, w którym przedstawiamy partnerów realizujących Port Czystej Energii: https://www.youtube.com/watch?v=skMCN1Q_v20

Co mieszkanki i mieszkańcy Gdańska wiedzą o naszej instalacji?

Co mieszkanki i mieszkańcy Gdańska wiedzą o naszej instalacji?

Centrum badawczo-rozwojowe BIOSTAT, na zlecenie Portu Czystej Energii, przeprowadziło badanie opinii społecznej. Zapytaliśmy gdańszczanki i gdańszczan o poziom akceptowalności naszej inwestycji, zweryfikowaliśmy wiedzę na temat instalacji, zbadaliśmy deklarowany poziom świadomości ekologicznej i poziom aktywności środowiskowej.

Celem badania było wyznaczenie punktu bazowego do prowadzenia aktywnych działań komunikacyjnych i edukacyjnych projektu budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych i późniejszej jej eksploatacji. Choć w przeszłości w 2016 roku podobne badania były przeprowadzane, chcieliśmy zweryfikować obecny poziom wiedzy o instalacji, korzyściach z jej przyszłego funkcjonowania i poziom akceptowalności dla realizowanej inwestycji.

Badanie zostało przeprowadzone metodą wywiadów telefonicznych CATI na reprezentatywnej próbie 1000 pełnoletnich mieszkanek i mieszkańców Gdańska. Próba została dobrana ze względu na wiek, płeć i obszar (dzielnice) w którym zamieszkują badani. Przy większości pytań uszczegółowiliśmy badanie – zrobiliśmy krzyżowanie na obszar, ponieważ ważne były dla nas zależności, czy mieszkający najbliżej  najbardziej interesują się inwestycją i czy zainteresowanie spada wraz z odległością od lokalizacji inwestycji.

Wyniki badania wykazały, że Port Czystej Energii jest uznawany za inwestycję przydatną przez ponad 73% respondentów – to ważna informacja. Poprzednie badania, wykonane sześć lat wcześniej, wykazywały równie wysoki poziom akceptowalności. Te wyniki są dla nas bardzo korzystne i oznaczają, że mamy wysokie zaufanie społeczne a mieszkańcy wiedzą, że inwestycja jest ważna i potrzebna.

(Wykres: Jak oceniasz zasadność budowy Portu Czystej Energii?)

Sprawdziliśmy też poziom wiedzy na temat rodzajów odpadów, jakie będą przekształcane w Porcie Czystej Energii. Aż 80% respondentów nie potrafiło udzielić właściwej odpowiedzi. Tu mamy zdecydowanie dużo do zrobienia w obszarze informacji. Można mieć wrażenie, że rodzaj odpadów, które będziemy przekształcać, nie ma większego znaczenia. Dla nas jednak wiedza mieszkańców, że przekształcamy termicznie jedynie te odpady komunalne, które nie nadają się do recyklingu, jest bardzo istotna. Jesteśmy spółką publiczną, która działa w społecznym interesie mieszkańców metropolii gdańskiej. Razem z innymi spółkami komunalnymi działającymi w tym obszarze tworzymy całościowy system gospodarowania odpadami w gminie. Nasza instalacja jest ostatnim ogniwem, który domknie ten system. Chcemy, żeby mieszkańcy mieli świadomość, że ich praca przy skrupulatnym segregowaniu ma sens i jest bardzo potrzebna dla środowiska, podnosi standard zagospodarowania odpadów, a także obniża koszty całego systemu, a więc również wysokość opłat ponoszonych przez mieszkańców.

(Wykres: Czy wie Pan/Pani, jakie odpady będą przekształcane w Porcie Czystej Energii?)

Na pytanie, czy respondenci wiedzą, że Port Czystej Energii będzie zamieniał odpady nienadające się do recyklingu w energię elektryczną i ciepło, twierdząco odpowiedziała jedynie niespełna połowa. To również obszar, który wymaga zdecydowanego wzmocnienia komunikacji. Produkcja czystej energii, dywersyfikacja jej źródeł i uniezależnienie od paliw kopalnych, to istotna korzyść z funkcjonowania instalacji termicznego przekształcania odpadów. Zapytaliśmy również o inne profity płynące z funkcjonowania instalacji, m.in.: zmniejszenie ilości składowanych odpadów, czy zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Wyniki obrazują poniższe wykresy.

(Wykres: Czy wiesz, że Port Czystej Energii będzie zamieniać nienadające się do recyklingu odpady w energię elektryczną i ciepło dla mieszkańców Gdańska?)

Zapytaliśmy również o wpływ funkcjonowania instalacji na wysokość opłat ponoszonych przez mieszkańców. Ten temat był przez nas szeroko analizowany w poprzednim badaniu, jednak obecnie mamy zupełnie inną sytuację rynkową. Ze względu na obostrzenia prawne odpady, które nie nadają się do recyklingu, a mają wartość energetyczną, nie mogą być składowane i muszą być przekazane do termicznego zagospodarowania. Brakuje instalacji takich jak nasza i cena rynkowa takiego zagospodarowania odpadów jest znacznie wyższa niż ta, jaką zaoferuje Port Czystej Energii. Odpowiedzi udzielone na to pytanie wykazały, że tylko ¼ respondentów ma świadomość, że funkcjonowanie instalacji wpłynie na zmniejszenie opłat. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że w obecnej sytuacji, kiedy wszystko drożeje, mieszkańcy mogą mieć problem z obiektywną oceną zagadnienia, dlatego też udzielili takiej, a nie innej odpowiedzi. Działanie własnej, lokalnej instalacji w Gdańsku obniży koszt zagospodarowania przekształcanych termicznie odpadów, a jego cena, mimo kosztów budowy nowego zakładu, będzie znacznie niższa od rynkowej. Na ostateczną wysokość opłaty wpływają również inne czynniki, których działania nie jesteśmy w stanie dzisiaj w pełni przewidzieć. Jednak ze względu na fakt, że w Gdańsku domknięty zostanie system zagospodarowania odpadów, ceny na pewno będą stabilniejsze.

(Wykres: w jaki sposób według Pana/ Pani powstanie Portu Czystej Energii wpłynie na wysokość opłat mieszkańców za gospodarowanie odpadami komunalnymi?)

Zbadaliśmy również świadomość ekologiczną i poziom aktywności środowiskowej gdańszczanek i gdańszczan. Zapytaliśmy, czy wiedzą, że bezpośrednio wpływają na środowisko poprzez codzienne wytwarzanie odpadów. Niemal wszyscy badani potwierdzili, że mają tego świadomość. W kolejnym punkcie zapytaliśmy o średnią ilość odpadów wytwarzanych przez statystycznego mieszkańca. Zaledwie ¼ zaznaczyła prawidłowy przedział. Możemy uznać więc, że badani nie wiedzą, ile odpadów wytwarzają, a  tym samym nie zdają sobie sprawy, jaka ilość odpadów trafia codziennie do zagospodarowania w instalacjach komunalnych.

Jakie działania ekologiczne stosują mieszkańcy? Deklarowany poziom jest wyjątkowo optymistyczny – zajmując się na co dzień odpadami jesteśmy w stanie skorygować ten stan zgodnie z rzeczywistością – ale mimo wszystko uznajemy ten wynik za bardzo dobry. Pytaniami o postawy ekologiczne chcieliśmy sprawdzić poziom wiedzy o naszej instalacji i skorelować go z deklaracjami dotyczącymi zachowań prośrodowiskowych.

Zbadaliśmy również źródła, z których mieszkańcy czerpią wiedzę na temat zmian klimatu i ekologii. Są to głównie mass media, Internet i social media. Jako Port Czystej Energii wszędzie tam jesteśmy obecni. Prowadzimy kanały w mediach społecznościowych, publikujemy materiały multimedialne, prowadzimy blog dla szukających bardziej pogłębionych informacji. Na pewno będziemy kontynuować te działania.

Badanie było obszerne i zachęcamy do sprawdzenia szczegółowych wyników w załączonej poniżej prezentacji:
Prezentacja_Badania_PCE_2022_

Oczyszczanie spalin w Porcie Czystej Energii

Oczyszczanie spalin w Porcie Czystej Energii

 

Port Czystej Energii będzie pod kątem ochrony środowiska jedną z najnowocześniejszych instalacji odzysku energii z odpadów w Europie. Instalacja została zaprojektowana zgodnie z najnowszymi wytycznymi, zapewniającymi stosowanie najlepszych technologicznych rozwiązań na świecie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Port Czystej Energii dostosowany został do najnowszych wytycznych BAT (Best Available Techniques) dla spalania odpadów, zawartych w decyzji wykonawczej Komisji UE 2019/2010 z 12 listopada 2019 r. Nowe konkluzje jeszcze bardziej zaostrzają i tak wcześniej już bardzo restrykcyjne wymagania odnośnie standardów oczyszczania spalin. Z tego powodu system oczyszczania spalin Portu Czystej Energii został rozbudowany
o dodatkowe elementy.

Zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania odpadów będą usuwane ze spalin za sprawą wielu urządzeń składających się na cały wysokosprawny układ oczyszczania spalin. Układ ten stanowi jeden z największych
i najważniejszych elementów całej instalacji. Spaliny będą poddawane wielu procesom fizycznym i chemicznym, podzielonym na różne etapy:

  1. Pierwszy etap redukcji tlenków azotu – metody pierwotne i selektywna redukcja niekatalityczna (SNCR),
  2. Pierwszy etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń takich jak tlenki siarki i chlorowodór – dozowanie reagenta wapniowo-magnezowego do kotła,
  3. Drugi etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń – dozowanie mleczka wapiennego w absorberze rozpyłowym,
  4. Trzeci etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń – dozowanie wodorotlenku wapnia w reaktorze suchym,
  5. Etap wychwytu metali ciężkich (w tym rtęci), lotnych związków organicznych oraz dioksyn i furanów – dozowanie węgla aktywnego i węgla aktywnego bromowanego w reaktorze suchym,
  6. Czwarty etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń, dalszy wychwyt metali ciężkich, lotnych związków organicznych, dioksyn i furanów oraz usuwanie pyłów – przepływ spalin przez tworzące się na workach filtra workowego placki filtracyjne złożone z reagentów, produktów reakcji i pyłów.
  7. Drugi etap redukcji tlenków azotu – selektywna redukcja katalityczna (SCR).

Proces oczyszczania spalin

W wyniku spalania odpadów, pobodnie jak w przypadku spalania węgla czy biomasy, powstają gazy odlotowe. Te składają się głównie z azotu, dwutlenku węgla, tlenu, tlenku węgla, dwutlenku siarki, tlenków azotu i niespalonych lub częściowo spalonych węglowodorów. W Porcie Czystej Energii proces oczyszczania spalin rozpocznie się już w komorze paleniskowej. Poprzez wykorzystanie metod pierwotnych, takich jak rozdzielenie powietrza do spalania na różne strefy (powietrze pierwotne i wtórne) oraz recyrkulacja spalin, zminimalizowane będzie powstawanie niektórych zanieczyszczeń już w samym procesie spalania.

W kolejnym etapie (pierwszy ciąg kotła), spaliny poddane zostaną redukcji stężeń tlenków azotu poprzez wtrysk wody amoniakalnej. Dzięki temu w temperaturze ok. 850-1050°C  dokonuje się redukcja tlenków azotu do wolnego azotu. Następnie do kotła dozowany będzie reagent wapniowo-magnezowy, który stanowi pierwszy etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń takich jak tlenki siarki i chlorowodór.

Kiedy gazy spalinowe zostaną poddane procesom oczyszczania w kotle, wprowadzone będą do systemu oczyszczania spalin poprzez kanał podłączony do absorbera rozpyłowego. W absorberze rozpylane będzie mleczko wapienne, które reaguje z kwaśnymi zanieczyszczeniami. Tutaj spaliny zostaną również schłodzone do temperatury ok. 140°C w celu zoptymalizowania efektywności kolejnych etapów oczyszczania spalin.

Kolejnym etapem oczyszczania jest reaktor suchy, do którego wprowadzony będzie węgiel aktywny, węgiel aktywny bromowany oraz wodorotlenek wapnia. W tym etapie zostaną zredukowane stężenia kwaśnych zanieczyszczeń, metali ciężkich (w tym rtęci), lotnych związków organicznych oraz dioksyn i furanów. Z reaktora spaliny trafią do filtra workowego, w którym wyłapane zostaną pyły oraz produkty reakcji z poprzednich etapów systemu oczyszczania spalin. Poprzez tworzenie się placków filtracyjnych na workach filtra, efektywność reakcji z reaktora suchego jest dodatkowo zwiększana.

Ostatnim etapem oczyszczania jest przelot spalin przez reaktor katalitycznej redukcji tlenków azotu SCR. Poprzez wtrysk wody amoniakalnej dodatkowo obniżona zostaje zawartość tlenków azotu w spalinach. Dzięki zastosowaniu katalizatora, proces ten zachodzi w niższej temperaturze i charakteryzuje się bardzo wysoką efektywnością.

Oczyszczone produkty spalania odprowadzane będą do atmosfery poprzez komin.

Pyły z kotła oraz produkty oczyszczania spalin (odbierane z filtra workowego), jako odpady niebezpieczne, są na bieżąco odbierane i transportowane do Niemiec, gdzie służą do rekultywacji terenów pokopalnianych (nieczynne kopalnie soli).

System kontroli emisji

Cały proces spalania i oczyszczania spalin będzie kontrolowany przez system sterowania. Do systemu trafi ponad trzy
i pół tysiąca sygnałów, które będą cyfrowo przetwarzane, a następnie uzyskane dane przedstawione zostaną na stacjach obsługiwanych przez operatorów kontrolujących cały proces spalania oraz oczyszczania. Dzięki zastosowanemu systemowi ciągłego monitoringu, badany będzie również skład wyprowadzanych do atmosfery spalin. Wyniki monitoringu będą powszechnie dostępne, nie tylko dla zarządzających obiektem, ale również dla mieszkańców
i instytucji kontrolujących m.in. Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.

Poziom emisji spalin oraz sposób ich oczyszczania to zawsze szczególny obszar zainteresowania powiązany z licznymi pytaniami. Powyższy materiał ma być źródłem wiarygodnych informacji o konkretnych rozwiązaniach zainstalowanych
w Porcie Czystej Energii.

Schemat układu oczyszczania spalin

Legenda:

1. SNCR (Selective Non-Catalytic Reduction)
Proces oczyszczania spalin zaczyna się w kotle. Tutaj następuje selektywna redukcja niekatalityczna tlenków azotu poprzez wtrysk roztworu amoniaku do strumienia spalin.

 2. Silos reagenta wapniowo-magnezowego
Do spalin w kotle dozowany jest reagent, który reaguje z tlenkami siarki i chlorowodorem. Jest to pierwszy z czterech etapów usuwania kwaśnych zanieczyszczeń ze spalin.

3. Silos popiołów lotnych
Popioły lotne, które opadają do lejów pod kotłem trafiają do silosu, w którym są magazynowane i okresowo odbierane przez uprawnione podmioty.

4. Zbiornik mleczka wapiennego
Mleczko wapienne wytwarzane jest poprzez mieszanie tlenku wapnia (wapna palonego) z wodą. Jest to reagent, który jest dozowany do spalin w absorberze rozpyłowym.

5. Absorber rozpyłowy
W absorberze rozpylane jest mleczko wapienne, reagujące z kwaśnymi zanieczyszczeniami. Odparowanie wody z mleczka schładza spaliny do temperatury ok. 140°C w celu zoptymalizowania efektywności kolejnych etapów oczyszczania spalin.

6. Reaktor suchy
W reaktorze suchym, poprzez dozowanie wodorotlenku wapnia, odbywa się trzeci etap usuwania kwaśnych zanieczyszczeń. Dodatkowo do reaktora wprowadzany jest węgiel aktywny oraz węgiel aktywny bromowany. Służą one do wychwytu ze spalin metali ciężkich (w tym rtęci), lotnych związków organicznych oraz dioksyn i furanów.

7. Filtr workowy
Filtr workowy służy do wychwytywania pyłów i produktów reakcji oczyszczania spalin poprzez zatrzymywanie ich na powierzchni tkaninowych worków. Dodatkowo, tworzące się na workach placki filtracyjne z częściowo przereagowanych reagentów, stanowią kolejny etap oczyszczania spalin z kwaśnych zanieczyszczeń.

8. Silos odpadów z oczyszczania spalin
Tutaj trafiają pyły i produkty reakcji oczyszczania spalin wychwycone przez filtr workowy.

 9. SCR (Selective Catalytic Reduction)
Selektywna redukcja katalityczna to drugi etap redukcji tlenków azotu. Ich zawartość w spalinach zostaje obniżona poprzez wtrysk wody amoniakalnej, a dzięki zastosowaniu katalizatorów, cały proces zachodzi z wysoką sprawnością.

10. Układ skraplania pary wodnej w spalinach
Zadaniem tego układu jest dodatkowy odzysk ciepła z gorących spalin, zanim przez komin trafią do atmosfery. Efekt ten uzyskiwany jest poprzez skroplenie obecnej w spalinach pary wodnej.

12. Komin
Komin odpowiada za odprowadzenie oczyszczonych spalin do atmosfery na określoną wysokość, by zapewnić ich optymalne rozproszenie w atmosferze. Zainstalowany w nim system ciągłego monitoringu kontroluje śladowe ilości emitowanych substancji, a wynik monitoringu jest powszechnie dostępny.

Schemat układu oczyszczania spalin w Porcie Czystej Energii – pobierz schemat

Czysta energia, nowoczesny Gdańsk – broszura informacyjna o Porcie Czystej Energii

Czysta energia, nowoczesny Gdańsk – broszura informacyjna o Porcie Czystej Energii

wp do bloga o broszurze

 

Przedstawiamy najnowszą publikację Portu Czystej Energii. W broszurze znajdują się informacje na temat instalacji, jej parametrów technicznych, szczegółowy opis procesu spalania i poszczególnych części Zakładu. Opowiadamy o produkowanej w kogeneracji energii elektrycznej i cieplnej. Wskazujemy korzyści dla mieszkańców i regionu z funkcjonującego Zakładu oraz opowiadamy o jego metropolitalnym charakterze. W broszurze znajdują się również liczne infografiki i dane liczbowe oraz kamienie milowe budowy, a także inne informacje na temat naszej działalności.

 

Zapraszamy do lektury!

Broszura informacyjna Portu Czystej Energii – pobierz PDF

Information brochure – download PDF

PS. Zapraszamy także do obejrzenia filmu na temat trzech ważnych elementów naszej instalacji (link znajduje się TUTAJ) oraz relacji z uroczystego chrztu walczaka dostępnej W TYM MIEJSCU

Halo, tu ziemia! Jak mnie słyszysz? – scenariusze zajęć  edukacyjnych

Halo, tu ziemia! Jak mnie słyszysz? – scenariusze zajęć edukacyjnych

W obliczu coraz szybciej postępujących zmian klimatycznych, musimy zwiększyć świadomość ekologiczną, wsłuchać się w potrzeby naszej planety i zacząć działać! Naukowcy publikują dane dotyczące gwałtownego wzrostu temperatur i powstawania coraz częściej ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak huragany, deszcze nawalne i powodzie. Lektura tych publikacji może budzić niepokój, ponieważ wielu z nas nie wie, czy tym zjawiskom można skutecznie przeciwdziałać. Można i trzeba, na skale swoich możliwości. Świadomość jest kluczem do podejmowania decyzji, które mają wpływ na ochronę otaczającego nas środowiska. Zgodnie z zasadą: myśl globalnie, działaj lokalnie.

Jako Port Czystej Energii wychodzimy temu naprzeciw. Już od 2024 roku będziemy utylizować odpady nienadające się do recyklingu, a w tym procesie uzyskamy energię elektryczną i ciepło wolne od węgla. Nasza instalacja ma dużo korzyści środowiskowych, a jej uruchomienie wpłynie na polepszenie jakości życia mieszkańców. Niemniej będąc elementem całego systemu gospodarki odpadami komunalnymi widzimy, jak ilość odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych dynamicznie wzrasta, a jakość segregacji, mimo ciągłej edukacji w tym zakresie prowadzonej od lat, jest nadal bardzo zła.

Jednym z filarów naszej działalności jest edukacja, którą realizujemy w różnych formach. Dla nauczycieli i edukatorów, uczących młodzież, stworzyliśmy materiały edukacyjne w dwóch obszarach tematycznych, najbliższych naszej działalności: „Klimat się zmienia. Zmieńmy swoje przyzwyczajenia” oraz „Odpady to cenne surowce”. Lekcje przygotowane zostały dla uczniów klas 7-8 szkoły podstawowej oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Nauczyciele znajdą w nich odniesienia do podstawy programowej, podkreślone cele zajęć oraz przykładowy tok lekcji z gotowymi kartami pracy. Do każdego scenariusza opracowano też dedykowane tablice edukacyjne i  prezentacje, które mają uzupełnić omawiane zagadnienia.

  • Lekcja – „Klimat się zmienia. Zmieńmy swoje przyzwyczajenia.”

Prezentujemy przyczyny i konsekwencje zmian klimatu. Wskazujemy na możliwości zapobiegania lub ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz uczymy w jaki sposób można się adaptować do zmian wywoływanych przez globalne ocieplenie. W ramach lekcji wyjaśniamy różnice pomiędzy energią odnawialną i nieodnawialną. Wymieniamy alternatywne źródła energii, uzasadniając konieczność ich wykorzystywania.

„Klimat się zmienia – zmieńmy swoje przyzwyczajenia” – scenariusz dla klas 7 i 8 szkół podstawowych

„Klimat się zmienia – zmieńmy swoje przyzwyczajenia” – scenariusz dla szkół ponadpodstawowych

„Klimat się zmienia – zmieńmy swoje przyzwyczajenia” – prezentacja

„Klimat się zmienia – zmieńmy swoje przyzwyczajenia” – tablica edukacyjna

  • Lekcja – „Odpady to cenne surowce”

Podnosimy świadomość uczniów na temat odpowiedzialnego postępowania z odpadami, zgodnie z gospodarką obiegu zamkniętego. Wyjaśniamy, na czym ona polega oraz wymieniamy sposoby zagospodarowania odpadów. Dzielimy się wiedzą na temat instalacji termicznego przekształcania, wskazując ich rolę w gospodarce odpadami.

„Odpady to cenne surowce” – scenariusz dla klas 7 i 8 szkół podstawowych

„Odpady to cenne surowce” – scenariusz dla szkół ponadpodstawowych

„Odpady to cenne surowce” – prezentacja

„Odpady to cenne surowce” – tablica edukacyjna

Edukując młodzież chcemy budować u młodego pokolenia świadomość wpływu człowieka na środowisko. Może on być dobry lub zły, a właściwą drogę można obrać jedynie rozumiejąc zależności pomiędzy działaniami, a ich skutkami.

Dlaczego spalarnia na Szadółkach nie będzie spalać wszystkich odpadów resztkowych?

Dlaczego spalanie odpadów bio to strata dla środowiska? Docierają do nas takie pytania i chcemy na nie odpowiedzieć

Po pierwsze: spalanie frakcji biodegradowalnej jest niezgodne z hierarchią postępowania z tego typu odpadami i byłoby stratą dla środowiska

Mówi o tym artykuł 17 i 18 ustawy o odpadach. W każdym działaniu związanym z zagospodarowaniem odpadów przyświeca nam hierarchia postępowania z odpadami. To ściśle określona kolejność działań, która jest podstawą odpowiedzialnego zagospodarowywania odpadów. Hierarchia ta jest ważna ze względów środowiskowych, ale również ze względu na przepisy prawa, które się do niej odnoszą.

Nie wolno nam więc spalać odpadów, które można poddać recyklingowi, a kompostowanie to jest właśnie recykling organiczny, prowadzący do osiągnięcia przez Gminę wymaganych prawem poziomów recyklingu. Jest również elementem gospodarki cyrkularnej, dzięki której odpad organiczny powraca do środowiska jako wartościowy produkt w postaci kompostu. Gdyby zrezygnować z odzysku materii organicznej przez kompostowanie, do spalenia trafiałby cały strumień frakcji bio. Tymczasem  zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, termicznie przekształcać powinniśmy tylko te z nich, które nie nadają się do odzyskania wartościowego surowca. Wobec tego jedynym rozwiązaniem dla selektywnej zbiórki bioodpadów jest ich kompostowanie.

Odpowiedzialne myślenie o odpadach

Należy mieć też na uwadze, że jesteśmy zobowiązani do wypełnienia wysokich wymogów w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, które wynikają z prawodawstwa krajowego i UE. Do 2035 roku każda polska gmina musi osiągnąć poziom recyklingu bliski 65% (za 2025 55%), a ilość składowanych odpadów ograniczyć do 10%. Niemniej jednak nie tylko o przepisy tu chodzi. Musimy być odpowiedzialni, względem obecnych i przyszłych pokoleń, a także względem środowiska, które nas otacza. Edukujemy społeczeństwo, uwrażliwiamy je, aby zmienić sposób myślenia o odpadach. Musimy zahamować galopującą produkcję odpadów, a te które już powstaną, trzeba traktować jako zasoby i odzyskiwać z nich najwięcej, jak to możliwe. Nowoczesna spalarnia odpadów, to korzyści dla środowiska, ale i dla mieszkańców, którzy będą na co dzień korzystać z wyprodukowanej z bezużytecznych „śmieci” energii elektrycznej i ciepła.

Po drugie. Nie oznacza to, że nie będziemy spalać odpadów, które dzisiaj generują uciążliwe zapachy

Będziemy. Czynników wpływających na skalę uciążliwości zapachowych w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku jest przynajmniej kilka. Nasza instalacja z pewnością wpłynie na ich częściowe ograniczenie, ponieważ zoptymalizuje procesy zagospodarowania odpadów w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku. Poniżej omówię tylko kilka z procesów i rodzajów frakcji, które będą przekształcane w Porcie Czystej Energii.

Odpady (frakcja energetyczna) przekształcane w Porcie Czystej Energii:

frakcja kaloryczna (preRDF) – wysokokaloryczne frakcje wysortowane z odpadów resztkowych (zmieszanych), jak również odpadów selektywnie zebranych, nienadające się do recyklingu. Dzisiaj frakcje te są magazynowane, a następnie odpłatnie przekazywane uprawnionym podmiotom do ich zagospodarowania poza obszarem Gdańska. W przyszłości nie będą magazynowane na placu, tylko bezpośrednio trafią do szczelnego bunkra spalarni, a następnie będą przekształcone na energię. Frakcja kaloryczna to także nieprzekształcone pozostałości odpadów z procesu kompostowania (elementy struktury, worki foliowe, itp.) oraz gabarytowe odpady, które trafiły na sortownię odpadów, tj. dywany, wycieraczki, itp. Obecnie generując uciążliwości trafiają w części na składowisko.

podsitówka palna – czyli to co w efekcie przesiania odpadów resztkowych w sortowni pozostaje pod sitem (do 80 mm) i nadaje się do spalenia. Nie będziemy spalać tego co się w podsitówce do spalenia nie nadaje m.in. kamieni, piasku i szkła. Dzisiaj cała podsitówka trafia do kompostowni tunelowej, gdzie zgodnie z przepisami poddawana jest procesowi kompostowania. Po osiągnięciu wymaganych parametrów, odpad ten w postaci stabilizatu trafia na kwaterę składową Zakładu Utylizacyjnego.

odpady wielkogabarytowe – po odzyskaniu z nich surowców do recyklingu i rozdrobnieniu również zostaną poddane odzyskowi energetycznemu w spalarni. Teraz, podobnie jak frakcja kaloryczna czekają na swoją kolej i  podobnie jak w przypadku preRDF – za opłatą są przekazywane uprawnionym podmiotom do ich utylizacji poza terenem Gdańska. Gdy spalarnia będzie już funkcjonować, trafią bezpośrednio do niej.

Po trzecie. To, że będziemy spalać odpady resztkowe po sortowni, to ogromna wartość i strzał w 10

Odpady termicznie przekształcane w gdańskiej spalarni przechodzić będą wcześniej dokładną selekcję w sortowniach Instalacji Komunalnych (Gdańsk, Gilwa Mała, Tczew). Na liniach sortowniczych zostaną z nich wyciągnięte pozostałe po niedokładnej segregacji w domach/mieszkaniach odpady surowcowe. Pozostałości z tego procesu będą spalone, a energia w nich drzemiąca zostanie odzyskana. Takie odpady mają kod 19 12 12. Nie tylko my budujemy zakład przekształcający takie odpady. Przed każdą większą gminą stoi dzisiaj podobne wyzwanie. To kwestia odwagi i odpowiedzialności samorządu – o czym była mowa na wstępie. Bliźniaczy zakład powstaje w Olsztynie, on też będzie przekształcał podobne odpady. Inne polskie instalacje, które wybudowano kilka lat temu, powstały z myślą o spalaniu zmieszanych odpadów komunalnych, bez poddania ich segregacji w instalacjach mechaniczno-biologicznego przetwarzania (MBP). Oznacza to, że odpady są przywożone śmieciarkami bezpośrednio od mieszkańców – z punktów gromadzenia odpadów (PGO) – do spalarni, z pominięciem sortowania. Takie postępowanie, to już przeszłość. Odpady w dużej mierze to surowce, które zgodnie z prawem należy odzyskać, by gmina nie płaciła w tym zakresie dotkliwych kar. Spalarnie funkcjonujące w ten sposób będą zobowiązane do przeprowadzenia kosztownych modernizacji, bo z roku na rok odpady resztkowe są coraz to bardziej kaloryczne, czyli takie na jakie została zaprojektowana gdańska instalacja. Tutaj koło się zamyka.

Po czwarte. Analiza wolumenu odpadów przekazanych do spalania

Schemat analizy jest dość prosty. Zakład Utylizacyjny w Gdańsku zadeklarował ilość odpadów, jaką będzie przekazywać do termicznego zagospodarowania (deklaracja na podstawie analiz własnych ZU – aneks do porozumienia o współpracy pomiędzy ZU i PCE z dnia 15.02.2021 r.). Inne instalacje komunalne, które podpisały z Portem Czystej Energii umowę o współpracy w tym zakresie to ZUO w Gilwie Małej i ZUOS w Tczewie. Choć dzisiaj chętnych jest dużo więcej, wygranymi są tylko te samorządy, które odpowiedzialnie współpracowały z nami od lat, czyli „na dobre i na złe”. Sumaryczna wielkość strumienia odpadów z tych trzech instalacji wynosi 160 tysięcy ton rocznie. Na taki wolumen odpadów pozyskano zgody (deklaracje), uzyskano dofinansowanie z UE i zaprojektowano instalację. Tu warto podkreślić, że Port Czystej Energii został zaprojektowany na wielkości strumienia wynikające z deklaracji, ale również w oparciu o przygotowane w tym zakresie badania i prognozy, uwzględniając obowiązki gmin w zakresie uzyskania odpowiednich poziomów recyklingu. Port Czystej Energii nie określił wielkości tego strumienia subiektywnie, to wypadkowa wielu czynników, dlatego budowana instalacja przystosowana jest do realnych potrzeb Gdańska i regionu. Wszyscy znający historię tego projektu wiedzą, że pierwotnie miał określoną wydajność na 250 tys. ton rocznie. Niestety niektórym gminom zabrakło wyobraźni i wycofały się z projektu, a wydajność naszej instalacji musiała zostać ostatecznie zmniejszona. Szkoda.

Pytanie, co dokładnie będą przekazywały zakłady zagospodarowania odpadów do spalenia? – ile i której z wymienionych wyżej frakcji znajdować się będzie w strumieniu trafiającym do spalarni, jaka będzie jego ostateczna struktura? Choć warunki techniczne i parametry tych odpadów musiały być wcześniej określone, ostateczna decyzja będzie należeć do zakładów i ich bieżących potrzeb. W perspektywie 25 czy 30 lat, a przynajmniej na tyle budujemy Port Czystej Energii, trudno jest precyzyjnie określić, jak będzie się zmieniała struktura strumienia odpadów komunalnych. Będziemy to na bieżąco monitorować i analizować, by średnia wartości opałowa, do której obliguje nas m.in. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, wynosiła ≥ 11 MJ/kg.

Mam nadzieję, że chociaż częściowo odpowiedziałem na pojawiające się wątpliwości. Staram się  realizować tę inwestycję transparentnie i komunikować uczciwie. Mam nadzieję, że tekst jest zrozumiały, a jeśli nie całkiem, zapraszam Państwa do zadawania pytań. Cieszę się, że mamy platformę komunikacji, gdzie mogę w szerszym kontekście odpowiedzieć na wątpliwości, które pojawiają się w przestrzeni publicznej czy w mediach społecznościowych. Sprawdzajmy drugą stronę medalu, bo w dzisiejszych czasach zalewa nas fala jednostronnych tez, niedomówień i wprowadzających w błąd nierzetelnych informacji, niemających potwierdzenia ani w rzeczywistości, ani w faktach.

Zapraszam też do posłuchania podcastu o tym, dlaczego spalarnia w Gdańsku jest nam potrzebna. Myślę, że już to rozwieje wiele z Państwa wątpliwości http://blog.portczystejenergii.pl/slawomir-kiszkurno-po-co-spalarnia-gdansk/